Η ευαισθητοποίησή μας γύρω από τις διδαχές της Ιστορίας, ως χειραφετητική αξία στη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική μας σκέψη, είναι δυνατόν να πραγματωθεί και μέσα από την λογοτεχνική αφήγηση στις απλές ανθρώπινες μικρο-ιστορίες, ακόμη κι όταν αυτές είναι μυθοπλαστικές. Η αξία αυτών δε, θα μπορούσε διακριτά να αναδειχθεί ίσως πιο υπολογίσιμη ακόμα και από ένα άξιο λόγου επιστημονικό σύγγραμμα Ιστορίας. Όπως είχε πει ο γνωστός Γάλλος μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος Αντρέ Ζίντ: «Η Ιστορία είναι μυθοπλασία που συνέβη. Η μυθοπλασία είναι Ιστορία που θα μπορούσε να έχει συμβεί».
Δεν θα ήταν υπερβολή να θεωρήσουμε την ενασχόλησή μας με τη λογοτεχνία ως μια μορφή του «πράττειν» ενάντια στη μνησικακία, ενάντια στις μισαλλόδοξες και ρατσιστικές ρητορικές και πρακτικές. Η νόηση και ο στοχασμός δημιουργούν μια υπολογίσιμη αξία άμυνας. Ο αναστοχασμός που μπορεί να τροφοδοτείται μέσα από τη λογοτεχνία, μπορεί να αξιώνει την ανάπτυξη εργαλείων αντίστασης σε στερεοτυπικές συμπεριφορές και προκαταλήψεις, που τόσο δύσκολα αναστρέψιμα, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στον λόγο της κοινωνίας μας, ακόμη και σήμερα. Κι’ αυτό πράγματι επιτυγχάνεται. Καθώς ο αναγνώστης γίνεται αποδέκτης – μάρτυρας διαφορετικών διαλεκτικών στάσεων ζωής και πεποιθήσεων, διαφορετικών εμπειριών, διαφορετικών απόψεων, μεταξύ διαφορετικών ιδιοσυγκρασιακών συγκρούσεων ή και ενδοσκοπικών αναλογισμών των ηρώων. Γίνεται μάρτυρας δηλαδή, μιας ευρύτατης ετερότητας, η οποία τον προκαλεί, τον αφυπνίζει και κατά συνέπεια, μέσω αυτής, νοηματοδοτεί και μαθαίνει.
Το παραπάνω αποτελεί απόσπασμα από την εισήγηση / εισαγωγή μου στην παρουσίαση του βιβλίου της αγαπητής φίλης, δημιουργού πολλών συγγραφικών έργων μυθιστοριογραφίας, κ. Ελένης Κ. Τσαμαδού, με τίτλο «Υστερόγραφο Ζωής», Εκδόσεις Ψυχογιός, σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση της Ι.Κ.Α, τον Φεβρουάριο του 2015. Την παρουσίαση, πλαισίωσαν οι γνωστές συγγραφείς Νοέλ Μπάξερ και Φραντζέσκα Κολυβά, ενώ αποσπάσματα ανέγνωσε η ηθοποιός κ. Ειρήνη Χατζηκωνσταντή. Η Κοινωνιολόγος – Ψυχολόγος κ. Αννίτα Ελιέζερ μετέδωσε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του ψυχογραφήματος των δύο κεντρικών ηρώων του μυθιστορήματος, ενώ η καλλιτέχνιδα Ταμούζ Νισσίμ και ο μουσικός Γιώργος Νάζος, συνόδευσαν την εκδήλωση σε ένα αρμονικό ταξίδι από μελωδίες του χτες, αποδίδοντας γνωστά σεφαραδίτικα και αμερικανικά κλασικά τραγούδια, συνυφασμένα με την υπόθεση του μυθιστορήματος.
Ένα από τα ιδιαίτερα αποσπάσματα του βιβλίου, που με ζέση από τότε ξεχώρισα:
“Ραχήλ, Ρακέλε, Ράχελ, Ρασέλ, Ράσι. Έτσι με φώναζαν οι δικοί μου, γνωστοί και φίλοι. Αυτό είναι το όνομα που μου έδωσαν όταν γεννήθηκα. Θα μπορούσα να είχα άλλο όνομα, το όνομα της μητέρας του πατέρα μου. Να με έλεγαν «Εσθήρ». Θα ήταν ωραίο να ήξερα πως είχα το όνομα μια βασίλισσας. Θα μπορούσα ακόμη να είχα το όνομα της άλλης γιαγιάς μου, της μητέρας της μητέρας μου. Να με λέγανε Αλέγρα, που θα πει χαρά.[…] Ραχήλ, η «αμνάδα» – αυτό σημαίνει το όνομά μου. Η καλή προβατίνα, η αγνή, η αθώα.
Έτσι ήμουν κι εγώ κάποτε, παλιά πολύ παλιά. Αγνή σαν την πρώτη Ραχήλ, την άτυχη κόρη του Λάβαν που κληροδότησε την τύχη της σ’ εμάς τις άλλες που φέρουμε το όνομά της.[…] κάποτε εισακούστηκαν οι προσευχές της […] Όταν όμως γέννησε το άλλο παιδί της, το στερνοπούλι της, έμελλε να πληρώσει με την ίδια τη ζωή της τη χαρά της γέννησής του. Πρόλαβε, όμως, να του δώσει το όνομά του με τη στερνή πνοή της. Βενιαμίν τον είπε, «ο γιος της οδύνης μου». Οδύνη κουβαλάει το όνομα της Ραχήλ στους αιώνες. Ραχήλ, η μητέρα όλων των Εβραίων, που μέσα από το μνήμα της θρηνεί τα παιδιά της που παίρνουν το δρόμο της αιχμαλωσίας για τη Βαβυλώνα, ή το Άουσβιτς, […]
«Φωνή εν Ραμά ηκούσθη, θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής και ουκ ήθελεν παρακληθήναι ότι ουκ εισίν.»”
«Υστερόγραφο Ζωής», Ελένη Κ. Τσαμαδού, σελ.23-24, Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Περισσότερα για την συγγραφέα Ελένη Κ. Τσαμαδού εδώ:
http://tsamadou.psichogios.gr/
